Ik vind het altijd heerlijk om te zien: kinderen die buiten wat aanrommelen. Op het eerste gezicht geen vastomlijnd spel zoals fietsen of tikkertje, maar spel waarvan je niet direct ziet wat het voor moet stellen. Kinderen die met volle concentratie aan het speuren zijn naar, zo blijkt later, een paardenbloem die in de bloemensoep moet. Of kinderen die met takken constructies aan het bouwen zijn. Vaak zit er een hele gedachte achter dit spel, die we niet altijd meteen doorzien. Dit type spel is waardevol omdat het kinderen zelf de controle geeft. Dit natuurlijke speelgoed biedt – net als bijvoorbeeld plastic buizen, planken, oude keukenspulletjes – veel meer mogelijkheden dan veel speeltoestellen. Het stimuleert de creativiteit en verbeeldingskracht.
Geschikte materialen in huis
Om dit type vrij spel te stimuleren, is het nodig geschikte materialen in huis te hebben. Zorg voor ‘loose parts’, vrij vertaald ‘losse onderdelen’, oftewel ‘openeindmateriaal’. Eigenlijk kan dit van alles zijn. Pallets, plastic buizen, lege blikjes, touwen, planken, oud keukengerei, bamboestokken, doeken, lege kratjes, noem het maar op! Oude spullen dus, die eigenlijk niet meer gebruikt worden. Je ziet dat kinderen hier erg enthousiast over zijn. Ze gaan meteen aan de slag. Soms worden het bouwwerken, een andere keer ontstaat er een rollenspel.
Natuurlijke materialen
Waar je ook gebruik van kunt maken, zijn meer natuurlijke materialen, zoals dennenappels, stenen, schelpen, stokken of bladeren. Bij veel buitenruimtes ontbreekt dit materiaal. Je kunt het dan gewoon zelf verzamelen. Sorteer de materialen in bakken, zodat je het makkelijk kunt pakken en ook weer opruimen. De angst bestaat vaak dat kinderen elkaar met stokken of buizen te lijf gaan. Soms gebeurt dit ook. Maak hier dan ook van tevoren duidelijke afspraken over. Leer kinderen hoe ze om moeten gaan met de materialen en laat ze de boel na het spelen ook weer netjes sorteren en opruimen. Zodra ze gewend zijn om met de materialen om te gaan, gebeuren dit soort incidenten bijna niet meer.
Laat de kinderen vrij
Belangrijk is dat je de kinderen de tijd geeft en vrij laat in hun spel. Dat wil niet zeggen dat alles mag, maar wel dat je ondertussen geen suggesties doet, tenzij de situatie of het kind daar echt om vraagt. Dat is best lastig, omdat je het spel soms niet direct herkent en het kan lijken of een kind doelloos rondloopt. Wacht op die momenten even met vragen of suggesties doen. Op het moment dat jij vraagt: “Verveel je je?” of “Wat ben je aan het doen?” is de magie vaak verdwenen, omdat het kind gestoord is in zijn spel. We zijn zo gewend om meteen in te grijpen, maar vaak smoort dit het vrije spel in de kiem. Dus doe een stapje terug, geef het de tijd en geniet van het spel dat de kinderen ontwikkelen. Je zult versteld staan!
Meer weten over welke materialen het buitenspelen op jouw locatie kunnen verrijken? Denk dan eens aan een observatie van jullie speelmoment of een workshop waar dit onderwerp aan bod komt. Neem gerust contact op voor meer informatie!
Tip: via onze webshop kun je mooie ‘buitenspeel’-pakketten van Ik & Buiten kopen.
