Zwemmen, heerlijk met dit mooie weer! Maar ook spannend. De laatste tijd is hier in de actualiteit veel over te doen. Op deze plek geen betoog over waar de verantwoordelijkheid zou moeten liggen, maar wel informatie over de motorische kant van zwemmen. Want beginnen we in Nederland niet juist te vroeg met zwemles? Een vriendin vraagt me advies. Haar dochter Eva van 3 ½ is dol op water, zal ze haar vast op zwemles doen? Ik vertel haar over de complexe sensomotoriek die in het water gevraagd wordt.
Motoriek van het zwemmen
- Hoofdbalans
Een kind moet bij zwemmen het hoofd goed kunnen ‘besturen’. Goed kunnen optillen wanneer dit nodig is en ook in het water kunnen en durven leggen wanneer de zwemslag daarom vraagt. - Spierkracht
Niet ieder kind heeft op jonge leeftijd al voldoende spierkracht om goed en langdurig te kunnen zwemmen. Regelmatig zwemmen kan deze spierkracht natuurlijk wel trainen, maar soms is het gewoon nog te hoog gegrepen. Regelmatig is er ook een (onschuldig) verschil in spierkracht tussen het linker- en het rechterbeen waardoor een kind scheeft zwemt. - Tegengesteld bewegen
Tot een jaar of zes hebben veel kinderen moeite om tegengestelde bewegingen te maken, dus met de armen andere bewegingen dan te maken dan met de benen. Bij zwemmen worden juist tegengestelde bewegingen gevraagd, zeker bij de schoolslag. Rugslag gaat vaak beter (als het kind dit tenminste niet spannend vindt), omdat het kind zich dan volledig kan concentreren op de beenslag. - Kunnen concentreren/ prikkels verwerken
Zwemmen is voor veel kinderen een nieuwe vaardigheid waarbij ze veel instructie krijgen. Vaak wordt deze instructie vanaf de kant gegeven, in een groot zwembad waar de akoestiek niet geweldig is. Het vraagt dus nogal wat concentratie om goed te luisteren! Ook moet een kind daarbij andere prikkels (de kinderen naast zich, het gevoel van het water, de stickers op het raam, die gave glijbaan) even negeren. Dat is nogal wat, zeker als je er net een dag op school op hebt zitten. - Angst voor water/ erg watervrij zijn
Sommige kinderen zijn bang in het water en durven niet de drijven. Ze willen per sé hun hoofd oprichten en dat gaat bij de rugslag niet; dan zakken je billen naar beneden. Andere kinderen zijn juist zo watervrij dat ze zichzelf hebben leren ‘zwemmen’. Voor hen is er weinig motivatie om de juiste slagen te leren.
Op welke leeftijd met zwemles starten?
Wat is dan een goede leeftijd om met zwemles te starten? Hoe eerder hoe beter toch? Niet altijd. Als een kind echt nog niet aan zwemmen toe is, kan zwemles een moeilijk en langdurig proces worden. Als bovenstaande vaardigheden echt nog niet goed ontwikkeld zijn kan zwemles zo lastig zijn voor een kind dat het er een hekel aan krijgt. En als ouder is jarenlang naar zwemles brengen ook een pittige taak!
De adviesleeftijd om te starten met zwemles voor het A-diploma is 4 tot 5 jaar (Nationaal Platform Zwembaden). Bedenk echter wel dat er veel verandert voor een kind dat 4 jaar wordt (naar de basisschool gaan), dus wellicht is het handiger om met zwemles te starten als een kind daar goed aan gewend is. Motorisch gezien zijn er redenen om nog wat later te starten, omdat het tegengesteld bewegen vanaf 6 jaar beter lukt. Dit is uiteraard aan de inschatting van ouders zelf.
En Eva? Die gaat lekker met haar moeder naar ouder-kindzwemmen. Tijdens deze lessen leert ze spelenderwijs om zichzelf te redden in het water en heeft ze vooral veel plezier.
Zorgen over de motorische ontwikkeling? Raadpleeg eens een kinderoefentherapeut: kinderoefentherapie.nl/.
Voor meer informatie over zwemmen: www.allesoverzwemles.nl/beginnen
