Veilig? “Ze mogen zich bij ons niet eens een blauwe plek vallen,” heb ik wel eens verzucht als ik weer eens de RIE in moest vullen. Toch is het uitblijven van ongelukjes voor mij niet het summum van veiligheid. Kinderen veiligheid bieden op sociaal en emotioneel niveau, dat is waar mijn passie ligt. Riksen-Walraven noemt veiligheid niet voor niets een van de meest basale basisbehoefte van een kind. We willen allemaal dat een kind zich optimaal kan ontwikkelen op zijn of haar eigen tempo en manier. Als we dat werkelijk willen, moeten we er ook voor zorgen dat de omgeving optimaal is. Om te beginnen moet ieder kind zich veilig voelen, anders sta je 1-0 achter.
Stel je voor, je bent altijd samen met je ouders thuis. Deze omgeving is bekend, de mensen die langskomen, komen vaker en begin je ook al langzaam te leren kennen en papa en mama zijn altijd in de buurt. Maar dan, op een dag ga je met mama op de fiets ergens heen waar je nog nooit geweest bent. Mama probeert opgewekt te klinken, maar je voelt haar spanning. Jullie komen aan bij een gebouw en gaan ergens naar binnen waar heel veel andere kinderen door elkaar lopen, een baby huilt, er zijn zoveel geluiden en een onbekende komt naar je toe om te vertellen dat zij het zo leuk vindt dat jij nu ook komt spelen.
SPELEN? Als mama weggaat, zwaait zij met een traan in haar ooghoek en lacht zenuwachtig. “Veel plezier”, lacht zij onzeker.
Nikkie komt die ochtend niet tot spelen. Ze huilt niet, maar blijft dicht bij de vreemde mevrouw in de buurt en kijkt. Aan tafel worden er liedjes gezongen, maar Nikkie zingt niet mee. Later komen de puzzels uit de kast, Nikkie kijkt, maar doet niet mee. Samen met de mevrouw kijkt ze en loopt langs de andere kinderen. De vreemde mevrouw blijkt Linde te heten en doet heel lief. Samen lezen ze boekjes en daar komen soms ook andere kinderen bij zitten. Nikkie kijkt dan met grote ogen naar de andere kinderen en schuift nog eens extra dicht naar Linde toe, die een arm om haar heen slaat.
Komt het jullie bekend voor? Een wenmoment van een peuter. Waarom komt dit meisje niet tot spel? Omdat zij zich nog niet veilig voelt in deze nieuwe omgeving met al die kinderen en vreemde mensen, andere geuren en geluiden. Al haar energie gaat zitten in het ontwarren van dit hele gebeuren. Wat zijn de patronen, wie doet wat, en wat is haar plek in deze groep? Langzaam zal zij gaan wennen en degene die daar de sleutelpositie heeft, is Linde.
Als pedagogisch medewerkers zijn wij het die het wennen regisseren en de veiligheid voor ieder kind scheppen. Ik vind het dan ook zorgelijk om te zien dat op sommige dagverblijven veel wisselende gezichten zijn en pedagogisch medewerkers vaak met invalkrachten op een groep staan. Hoe moeten deze kinderen zich optimaal ontwikkelen als zij iedere keer opnieuw moeten aftasten waar zij aan toe zijn?
Sta jij als vaste medewerker vaak met een invaller op de groep? Denk dan alsjeblieft aan jouw belangrijke taak. Zie de kinderen, geef ze het vertrouwen dat zij altijd bij jou terecht kunnen als zij het zelf niet weten en overleg met je collega hoe jullie deze groep het beste kunnen begeleiden. Veiligheid is het belangrijkste voor een kind om tot ontwikkeling te komen. Ben je benieuwd welke factoren bij kunnen dragen aan gevoel van veiligheid? Ik moedig je aan om je hier verder in te verdiepen en kritisch te kijken naar je eigen groep en handelen. Meer tips en tricks nodig? Laat een bericht achter in de comments!
Liefs, Doortje
