Zeg ja tegen verlangen….
Wanneer je een schip wilt gaan bouwen
breng dan geen mensen bijeen
om timmerhout te sjouwen
of te tekenen alleen
voorkom dat ze taken ontvangen
deel evenmin plannen mee
maar leer eerst mensen verlangen
naar de eindeloze zee
(Anthoine de Saint-Exupéry)
Wat zou je als pedagogisch coach doen als alles mogelijk was…
Stel: je had onbeperkte middelen, had alle coaching-tools die er waren tot je beschikking en wist feilloos de juiste toon te treffen. Iedereen werd wild enthousiast van alles wat jij inzet en ging daar meteen en voor de volle honderd procent mee aan de slag. Je had alle tijd van de wereld en de fase van jezelf tegenkomen lag al lang achter je… Kortom, er waren geen belemmerende factoren. Geen maren die je plannen dwarsboomden. Alles was mogelijk!
Wat dan? Wat ging je dan doen? Hoe zou jij invulling geven aan je rol als pedagogisch coach? Wat zou er veranderen in je opvang? Hoe zouden de mensen waarin je investeert, gaan functioneren? Met andere woorden: Waar droom jij eigenlijk van?
Een behoorlijke uitdaging
Pedagogisch coach word je niet omdat het nou toevallig een leuke carrière-move is. Lang niet iedereen ambieert die baan en echt niet iedereen staat te springen om de rol van coach op zich nemen binnen zijn of haar organisatie. Het is niet niks, een coachtraject aangaan met mensen die min of meer verplicht coaching ontvangen. Ergens botst dat met het basis-uitgangspunt van coaching: als coach inspelen op de intrinsieke motivatie van de coachee om zelf te willen leren. Met dit uitgangspunt onderscheidt een coach zich dan ook wezenlijk van bijvoorbeeld de leidinggevende of trainer. Een coachee zonder intrinsiek coachdoel zal zich echt niet zomaar gaan inzetten voor dit traject. En als coach ben je juist vanwege dit uitgangspunt beperkt in je middelen om iemand tot actie aan te zetten. Een behoorlijke uitdaging dus. Die jij dus aangaat…
Maar waarom??? Waarom wil jij dit? Waarschijnlijk omdat je ergens in gelooft. Ergens naar verlangt. Jij wilt iets helpen ontwikkelen, zien groeien, mooier worden. Kinderen, pedagogisch medewerkers, de kinderopvang. Noem maar op. Je ziet het voor je. En je denkt daar een waardevolle bijdrage aan te kunnen leveren. Klopt, toch? Het maakt dat je gewoon maar in het diepe springt. De uitdaging aangaat. Bereid bent onverwachte, en soms ook pijnlijke, hindernissen te nemen. Te vallen en weer op te staan. Waarom? Omdat je een droom hebt, een missie, een doel. Jij hebt een intrinsieke motivatie die je helpt door te zetten waar een ander lekker naar huis gaat.
De valkuil is dan ook groot, om meteen jouw plaatje uit te tekenen voor de mensen om je heen. Toe te lichten hoe je dat het beste kunt doen met elkaar. Want zeg nou zelf. Hoe verleidelijk is het om vol enthousiasme de ander te vertellen dat zij, wanneer ze jouw tips en adviezen opvolgen, meewerken om dit mooie plaatje neer te zetten. En hoe teleurstellend is het dan wanneer het maar niet van de grond komt. Je collega het maar niet lijkt op te pakken. In de weerstand schiet. Daar zit je dan met al je enthousiasme en je visie. Wat nu?
Adviezen en tips hebben geen meerwaarde als de ander de vraag zelf niet heeft
Eigenlijk is het heel simpel. Adviezen en tips, hoe goed onderbouwd ook, hebben geen meerwaarde als de ander de vraag zelf niet heeft. Als coach begin je dan ook helemaal aan het begin. Bij de motivatie van de coachee om ooit pedagogisch medewerker te willen worden. Laat alle moet-dingen wegvallen voor de ander en vraag naar de essentie van zijn of haar werkdrive. Wakker het vuurtje aan dat wellicht door regels en wetgeving steeds meer dooft. Daag uit tot dromen, maak verlangend. Alles wat daar tussen in zit, komt dan vanzelf een keer aan bod.
Inzet van de droomvraag:
Je kunt een eerste coachgesprek heel goed beginnen met een droom-vraag.
Een paar voorbeeldvragen zijn:
– wat als je onbeperkt geld, tijd en middelen had?
– wat zou er gebeuren als jij perfect functioneerde?
– wat als er geen wet- en regelgeving was, hoe zou je opvang er dan uitzien?
Luisteren en nieuwsgierig zijn – maak samen een duidelijk plaatje
Laat de ander de gewenste situatie beschrijven alsof het een foto is waar je samen naar kijkt. Vraag wat de coachee ziet op dat plaatje. Bewaak het gesprek goed. Wanneer het neigt naar wat de ander gaat doen om dit voor elkaar te krijgen, benoem dat dan. Daarmee help je de ander er van een afstandje naar te blijven kijken in plaats van meteen ook in te zoemen op de mitsen en maren. Neem hier de tijd voor. Ga vooral lekker luisteren en nieuwsgierig zijn.
Zolang de coachee nog niet begint te glimmen van wat ze beschrijft is ze waarschijnlijk nog niet bij de essentie. Vragen als: O…?! Vertel..? En dan…? Stimuleren de ander tot een specifiekere omschrijving, waardoor het steeds meer haar eigen plaatje wordt.
Maak er een gedetailleerde foto van. Hoe duidelijker het plaatje voor jullie beiden is, hoe beter je gedurende het coachtraject de goede vragen kunt stellen. Een goed uitgangspunt voor een coachtraject.
