“Nee! Isse mij!”; je hoort het regelmatig uit de schattige peutermondjes komen. Vaak bekrachtigen deze peuters hun woorden met een ferme duw. Het gevolg is een huilend slachtoffertje, dat getroost moet worden. Tegelijkertijd zou je de tijd moeten nemen om aan de ‘schuldige in deze zaak’ uit te leggen dat hij of zij best voor zichzelf mag opkomen, maar dat de manier waarop hij of zij dat doet niet goed is. Hoe handel je als pedagogisch medewerker juist in zo’n situatie? Wat geef je kinderen mee aan normen en waarden en op welke manier?
Deze gedachten schoten door mijn hoofd, toen mijn dochter van twaalf mij vanochtend belde. Zij was onderweg van huis naar school. Huilend vertelde ze me door de telefoon dat ze zojuist opzettelijk van haar fiets was geduwd door een jongen op een scooter. Een mix van verdriet, medelijden en woede vulde mij binnen een split-second. De jongen op de scooter had gedaan alsof zij in de weg reed en zij aan de kant moest gaan. Bovendien had hij haar uitgescholden voor ‘een kind met een hele nare ziekte’. Nu fietste ze met twee zere knieën en een vieze broek verder naar school. Ik ben denk ik nog nooit zo snel mijn bed uitgesprongen en in de auto gestapt om vervolgens mijn lieve meid dicht tegen me aan te drukken met de boodschap ‘bij mij ben je veilig’. Je moederhart draait op volle toeren als je kroost zoiets overkomt!
Maar waarom ik dan aan die peuters moest denken, die in al hun onschuld roepen “Nee, isse mij”? Omdat ik ervan overtuigd ben dat het bijbrengen van normen en waarden daar begint. Laten weten dat je best voor jezelf op mag komen, maar dan wel op een goede manier. Nooit ten koste van anderen. Dat je anderen altijd met respect behandelt. Dat je ‘je naaste liefhebt als jezelf’. Grote woorden voor die kleine mensjes? Misschien wel, maar als je deze kleine mensjes spelenderwijs en op een toegankelijke manier, maar toch ook heel bewust laat weten hoe je met elkaar om moet gaan, dan denk ik dat zij op ‘scooter-leeftijd’ dit soort onbenullige acties wel achterwege laten.
De kinderopvang heeft een opvoedende taak. Er liggen kansen voor pedagogisch medewerkers om de kinderen waardevolle informatie mee te geven, dat hen later in deze maatschappij staande kan houden. Natuurlijk met de voorwaarde dat zij tijdens de basis- en middelbare school ook met deze normen en waarden worden opgevoed. Maar het begint allemaal bij ons: de kinderopvang. Laten we deze taak serieus nemen.
Morgen gaan mijn dochter en ik aangifte doen bij de politie. Niet met de illusie dat de dader wordt gepakt. Maar wel om een statement te maken; we dragen ons steentje bij aan het aandacht vragen voor een maatschappelijk probleem: normen en waarden lijken weg te vagen. Dit alles doet me denken aan de SIRE-campagne uit 2002 met de slogan ‘De maatschappij dat ben jij’. Misschien moet SIRE die campagne opnieuw onder de aandacht brengen, want heel veel beter is het er sinds 2002 niet op geworden.
Laten wij binnen de kinderopvang maar beginnen met het blijven herhalen van de welbekende uitspraken ‘Samen delen, samen spelen’ en ‘Lief zijn voor elkaar’. Deze klinken als clichés, maar zijn o zo waar. Daar begint het. En hoe vaker we dit soort uitspraken bij de kinderen herhalen en deze ook vooral voorleven, hoe groter de kans dat deze uitspraken op scooterleeftijd in de hoofden van deze pubers nagalmen.
