Zak met je billen in het zand en kijk naar de spelende kinderen in je buitenruimte. Door zorgvuldig naar het spel van de individuele kinderen te kijken, zie je hoe de omgeving het spel van de kinderen vormt. Het boek ‘Met je billen in het zand’ daagt je uit om er even voor te gaan zitten.
Wetenschappelijk onderzoek naar belang van natuur voor kinderen
Het boekje Met je billen in het zand is in 2016 geschreven door Elise Peters in samenwerking met Dieuwke Hovinga. Je kunt het gratis downloaden (er staat een link onderin dit bericht). Elise is onderwijspedagoog en werkt voor het Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind. Zij onderzoekt de betekenis en het belang van natuur voor de ontwikkeling van kinderen.
Elke speelplek stelt zijn eigen vragen
Voor haar onderzoek filmde zij het spel van de kinderen op verschillende speelplekken in de buitenruimte van een kinderdagverblijf. Vervolgens beschreef zij bij elke speelplek voor elk individueel kind het spel van minuut tot minuut. Zo ontdekte zij dat elke speelplek zijn eigen vragen stelt. Vaak vragen die je niet zelf had kunnen bedenken. Je komt er alleen achter door de tijd te nemen om te observeren.
Situaties uit de praktijk
Zij beschrijft een aantal situaties. Zoals deze: een struikenbosje dat open en onbeschut op het speelplein stond, werd door de kinderen gebruikt in hun rollenspel. De struiken vormden een ‘kamertje’ waar de kinderen naartoe gingen om bijvoorbeeld eten te koken, of iets op te ruimen, of om te overleggen. Ze klommen niet in de struiken.
Later in het jaar raakte het bosje verborgen achter wat struiken. In die beschutte struiken klommen en klauterden de kinderen wel! Ze experimenteerden met het verleggen van hun eigen grenzen en oefenden in het omgaan met risico’s. Kinderen klommen in de takken, hielden zich stevig vast, wipten op de tak heen en weer, zetten weer een voet op de grond, en balanceerden met een voet op de tak.
Blijkbaar stelde het onbeschutte struikenbosje een andere vraag aan de kinderen dan het beschutte bosje. In de beschutte struiken speelde risicospel een rol. De kinderen zochten naar ‘gevaar’ om te overwinnen. Zo oefenden zij met het inschatten van risico’s. Met het nemen van eigen verantwoordelijkheid en met het inzetten van moed en durf. Als je je ongezien waant, doet dat een beroep op moed en durf. De stoerheid wordt aangesproken.
Kijk mee door de ogen van het kind
Elise daagt je uit. Volg een kind eens een langere tijd. Dompel je onder in zijn spel. Kruip in zijn lijf. Kijk mee door zijn ogen en leef je in. Wat zie je dan? Zie je met welke bedoeling het spel wordt gespeeld? Geeft dit jou handvatten in de begeleiding van het kind? En voor de inrichting van je buitenruimte?
In het boekje staan nog meer sprekende voorbeelden met soms onverwachte inzichten. Door de kinderen op deze manier te observeren, ervaar je zelf vast ook eyeopeners . En daarnaast is het gewoon ook heel leuk om te doen!
Download het boekje
Het boekje leest lekker weg en de praktijkvoorbeelden worden met foto’s geïllustreerd. Dus ondanks dat het al 5 jaar oud is, raad ik je aan het te downloaden, te lezen en het met je team te bespreken.
Met je billen in het zand (pdf)
Ontdek meer op Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
