Daar sta je dan als pedagogisch medewerker. Moet je kinderen aanmoedigen tot risicovol spel, terwijl je juist risico’s op je werk moet voorkomen. Natuurlijk wil je de ontwikkeling van kinderen zoveel mogelijk ondersteunen en het nemen van risico’s maakt daar onderdeel van uit. Maar hoe doe je dat dan? Hieronder volgt wat inspiratie voor de beginnende en gevorderde avonturier!
Messen en ander gereedschap
Toen ik mensen vroeg vanaf welke leeftijd kinderen een zakmes kunnen gebruiken, kwam ik toch al snel op een leeftijd van 11 jaar uit. Dit verraste me een beetje. Jongere kinderen kunnen ook prima met een mes omgaan, zolang het maar onder begeleiding is. Ik had zelf op mijn zesde een zakmes en mijn zoon kreeg een zakmes op zijn vijfde. Op wat kleine snijwondjes na is er nooit iets ernstigs gebeurd. Maar thuis is natuurlijk anders dan op het kinderdagverblijf, dus hoe pak je dat aan?
Vaak is het bij de allerjongsten goed om geen inklapbaar mes te gebruiken. Een aardappelschilmes is prima. Zorg voor een scherp mes. Bij een bot mes moet je namelijk te veel kracht zetten en kun je uitschieten. Ook voor het gebruik van messen geldt: jong geleerd is oud gedaan. Wanneer je kinderen op jonge leeftijd om leert gaan met messen, weten ze hoe ze deze moeten gebruiken.
Ook gereedschap als zagen en hamers zijn hartstikke leuk om mee te werken in de kinderopvang. Voor bso-kinderen is een hut bouwen met eigen hamers en spijkers natuurlijk geweldig! Of maak samen van pallets een mooie buitenkeuken!
Klim, klauter en val
Kinderen houden van klimmen en klauteren. Wij als volwassenen staan daar maar al te graag naar te kijken en voor je het weet roep je: “Nee, niet doen. Pas op, straks val je”. En daar zit nou precies het probleem. Want kinderen vallen tegenwoordig niet meer. En als het dan gebeurt, weten ze niet meer hoe ze moeten vallen, met allerlei nare gevolgen van dien. Dus geven we de kinderen valtraining. Maar wat nu als we ze van jongs af aan hun gang laten gaan met klimmen en klauteren? Geef de allerkleinsten mogelijkheden (aangepast aan hun eigen kunnen) om te klimmen én om te vallen. Ze leren dan om te gaan met het risico en de gevolgen, en leren hoe ze veilig moeten vallen.
Vuur
Al eerder schreef ik een blog over vuur maken in de kinderopvang. Vuurtjes stoken kan namelijk in principe prima in de kinderopvang. Want het is belangrijk om kinderen om te leren gaan met vuur. Van oudsher heeft rond een vuur zitten en bijvoorbeeld eten en verhalen vertellen ook een sterke sociale functie. Je ziet kinderen vaak intens genieten wanneer ze rond een vuur zitten. Met de jonge kinderen zit je om het vuur en rooster je bijvoorbeeld (met een lange stok) een marshmallow. Met de bso-inderen kun je ook echt gaan koken op het vuur. Bouw het langzaam op. Zorg dat de kinderen eerst de regels van bij het vuur zitten kennen en ook opvolgen. Pas als je dat een paar keer hebt geoefend ga je koken. Succes verzekerd!
Knopen maken
Een touwbrug knopen en er dan overheen lopen, is natuurlijk reuze spannend. Of wat dacht je van een mooie schommel waar je met z’n drieën op kunt zitten? Klinkt misschien ingewikkeld, maar de basis is na een workshop van een halve dag al aardig onder de knie te krijgen! Het enige wat je nodig hebt, zijn klimtouwen en een paar bomen.
Risico’s inschatten
Denk voorafgaand aan een risicovolle activiteit goed na welke risico’s eraan vastzitten (brandgevaar, sneetjes, vallen) en welke gevolgen dit voor het kind kan hebben. Bedenk vooraf welk risico jij aanvaardbaar vindt en bespreek dit met een collega. Maak een overzicht van de maatregelen die je inzet, mocht er toch iets fout gaan en beschrijf hoe je bepaalde ongewenste risico’s minimaliseert. Als je elke risicovolle activiteit goed onderbouwd start, kun je snel en accuraat ingrijpen wanneer zich een probleem voordoet!
Ouders
Natuurlijk is het belangrijk ouders te informeren over de belangen van risicovol buitenspelen. Neem ouders mee in de positieve effecten op de ontwikkeling van hun kind. Geef aan waarom jullie op het kinderdagverblijf of bso risicovol spel toelaten. Dit type spel kan natuurlijk betekenen dat een kind af en toe een schram of een bult oploopt. Goede afspraken en een duidelijke visie en beleid over risicovol buitenspel zijn daarom cruciaal. Zo weten ouders wat ze kunnen verwachten
Via de winkel op TO BE Kinderopvang kun je mooie ‘buitenspeel’-pakketten kopen.
Ik ben Reinate Bruins Slot, eigenaar van Ik & Buiten. Als kind was ik altijd al gefascineerd door de natuur en ik was dan ook veel buiten te vinden. Na een carrière als ecoloog ben ik buiten slapen op kinderdagverblijven gaan promoten door de verkoop van een zelf ontwikkeld buitenbed en het geven van advies over buiten slapen. Maar na een tijdje begonnen mijn groene roots weer te kriebelen en ik geef daarom nu trainingen en workshops over natuurlijk buiten spelen aan de kinderopvang en aan gastouders. Bij mij staat de eenvoud van natuurbeleving voorop. Al met kleine middelen en ideeën en praktische tips kun je de natuur overal beleven en genieten van buiten spelen!
Via de winkel op TO BE Kinderopvang kun je mooie 'buitenspeel'-pakketten van Ik & Buiten kopen.
