Over internet en alles wat daar te vinden en te doen is, moet met kinderen meer gepraat worden. Dat kan ook op de bso. Filosoferen is daarvoor een goede methode omdat je daarbij als begeleider niet oordeelt en de kinderen niet de les leest maar zelf laat denken. Kinderen reageren vaak verbaasd op de vraag of je wel of niet foto’s van jezelf in je zwemkleding of met verleidelijke duck faces online zet. Het is schokkend dat de meeste kinderen zich niet bewust zijn van de link tussen hun online gedrag en de negatieve ervaringen die zij of hun vriendjes op internet hebben. Dat blijkt steeds weer uit de gesprekken die ik met kinderen heb over hun online gedrag.
Een groot deel van die negatieve ervaringen betreft het ongewenst seksueel benaderd worden door onbekende volwassenen. Ook blijkt dat soms in groep 5 al sommige kinderen veel verstand van porno en seks hebben.
Voorlichting door te filosoferen
Over internet en alles wat daar te vinden en te doen is, moet met kinderen dus duidelijk meer gepraat worden. Dat kan ook op de bso. Filosoferen is daarvoor een goede methode omdat je daarbij als begeleider niet oordeelt en de kinderen niet de les leest maar zelf laat denken. Ze praten dan vrijer en door te filosoferen leren de kinderen van hun leeftijdgenoten, en dat heeft een veel groter effect. Kinderen zijn nu eenmaal veel meer geneigd zich te houden aan inzichten en regels die ze met leeftijdgenoten hebben bedacht dan aan de regels die volwassenen hen opleggen.
Bij zo’n gesprek over online gedrag kun je kinderen stellingen over online gedrag voorleggen. Zoals: ‘iedereen mag foto’s van mij plaatsen op Instagram’. Of ‘als iemand niet leuk genoeg is mag je hem uit de klassengroepsapp gooien’. Ook geef ik ruimte voor het delen van nare ervaringen. Vaak worden dan ongewenste seksuele toenaderingen, bedreigingen en pesten genoemd. Daarna gaan de kinderen nadenken over hoe dit te voorkomen door het verzinnen van regels om daaruit vervolgens de beste regel te kiezen.
Winnende regel
De laatste keer dat ik met kinderen aan deze regels werkte, kwam deze regel als winnaar uit de bus: ‘je zet er (internet) geen dingen op die anderen niet leuk vinden’. Het belangrijkste argument hiervoor was dat eigenlijk alle andere regels die bedacht waren hier ook onder vallen. Al die bedachte regels laten zien dat wij als volwassenen nog wel een taak hebben om dingen beter te organiseren en kinderen voor te lichten. Dit waren ze:
- Niemand kleineren door stomme foto’s en teksten te plaatsen.
- Alleen mensen toelaten die je kent.
- Geen seksueel gedrag vertonen aan iemand die je niet kent.
- Als je iemand seksueel benadert en hij wil het niet dan mag je het niet doen.
- Als je niet wilt dat iemand iets doet, mag je het niet doen.
- Je mag iemand niet in de problemen brengen.
- Je mag iemand niet bedreigen.
- Elkaar niet bedreigen of schelden.
- Niet seks gebruiken
- Niet hacken (5x genoemd)
- Geen rare dingen zeggen.
- Geen seks of andere filmpjes sturen.
- Niet stom doen.
- Geen regels breken.
- Geen seksualiteit.
- Geen naaktfoto’s.
- Niet schelden op internet.
- Niet kinderen pesten.
- Geen erge filmpjes erop zetten.
- Geen dreigberichten sturen.
- Niks in de vorm van seks en geweld.
- Geen ongewilde dingen.
- Heb respect.
- Niet bedreigen.
- Niet schelden.
- Geen stomme filmpjes.
- Niet pesten.
Meer leren over filosoferen met kinderen? Kijk eens rond op www.filosofiejuf.nl
Fabien van der Ham van Filosovaardig wil dat er meer gefilosofeerd wordt met kinderen omdat het een ontzettend leuke manier is om met kinderen in gesprek te gaan. Maar ook omdat het zo goed is voor de taalontwikkeling en de persoonvorming. Filosoferen klinkt moeilijk en vaak wordt gedacht dat het niet geschikt is voor kinderen, maar dat is onzin. Iedereen kan het, zelfs als je pas drie jaar bent! In deze blogs laat Fabien zien hoe je kinderen op een laagdrempelige manier aan het filosoferen krijgt.
